เบาหวาน  เป็นสาเหตุอันดับหนึ่งที่ทำให้เกิดไตวายเรื้อรังในประชากรไทย เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงสามารถทำลายเซลล์ไตได้ โดยน้ำตาลที่สูงจะทำให้ผนังหลอดเลือดในไตเกิดความเสียหาย ส่งผลให้ระบบกรองของไตทำงานได้ไม่เต็มที่ นำไปสู่การสะสมของสารพิษในร่างกาย และเมื่อเวลาผ่านไป ความสามารถในการกรองของไตก็จะลดลงเรื่อยๆ จนกระทั่งเกิดภาวะไตวายเรื้อรัง

อาการที่บ่งบอกว่าเริ่มมีโปรตีนรั่วในปัสสาวะมักจะไม่แสดงอาการในระยะแรก แต่เมื่อเป็นมากขึ้น อาจพบการเปลี่ยนแปลงในลักษณะของปัสสาวะ เช่น ปัสสาวะมีฟองมากขึ้น หรือปัสสาวะขุ่น เป็นต้น ถ้าหากมีการตรวจพบโปรตีนรั่วในปัสสาวะ (เรียกว่า “โปรตีนูเรีย”) เป็นสิ่งที่บ่งชี้ว่าไตเริ่มมีปัญหาในการกรองของเสียออกจากเลือด

วิธีการตรวจหาการรั่วของโปรตีน:

1. การทดสอบปัสสาวะ: การทดสอบโดยการปัสสาวะเก็บตัวอย่าง (urine dipstick test หรือ 24-hour urine protein test) จะสามารถบอกได้ว่าเรามีโปรตีนรั่วหรือไม่
2. การตรวจเลือด: ค่า eGFR (estimated glomerular filtration rate) สามารถบอกถึงการทำงานของไตได้ หากค่า eGFR ต่ำแสดงว่าไตทำงานไม่ดี

สาเหตุที่น้ำตาลในเลือดสูงทำให้เกิดโปรตีนรั่ว:

• น้ำตาลในเลือดสูงทำให้เกิดการทำลายเส้นเลือดฝอยในไต และเพิ่มความดันในระบบการกรองของไต
• เส้นเลือดฝอยที่เสียหายจะไม่สามารถกรองโปรตีนออกจากเลือดได้ดีเหมือนเดิม จึงทำให้โปรตีนรั่วออกมาในปัสสาวะ

แนวทางการดูแล:

• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่
• ทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เช่น ลดอาหารที่มีน้ำตาลสูงและไขมันทรานส์
• ออกกำลังกายเพื่อควบคุมน้ำหนักและเพิ่มความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาล